Hasiera
Gelak
Zer Ikusi
Kontaktua
Galeria



Erreserba

Orbiso

Historia

Herriaren kokalekua zein den kontuan izanda Nafarroa eta Arabaren arteko pasabidea izan da betidanik, bereziki erabiltzen zuten Nafarroatik Lautadara eta itsasoaldera joaten ziren bidaiariek. Horrela izan zen Erromatar garaian, eta baita Erdi Aroan ere, XVI. eta XIX. mende bitartean izan zuen oparotasun handiagoko goreneko unea.

Orbiso Santikurutze Kanpezuko herri bat izan zen bitartean Mendozatarren jaurerriaren, Orgaz Kondeen adarraren esku zegoen, baina 1735ean hiribildu bihurtu zen.

1835eko urtarrilaren 17an, lehenengo karlistaldian, Orbison Zumalakarregi eta Lorenzo elkartu ziren. Guda horretan, Euskadiko lurraldeetako, Kataluniako eta Aragoiko nekazari eta hiriko artisaua gehienek parte hartu zuten armada liberelaren kontra. Orbisoko kasuan, bi aldeek garaipena aldarrikatzen dute. Orbiso hartu zuten liberalek segituan utzi egin zuten.

Orbiso 1965 urtera arte udalerri independiente mantendu zen. Gaur egun, kontzeju edo administrazio batzarra egiturarekin Kanpezuko udalerriaren parte da.

Hiribildua

Somorredondoko hegoaldean, lautada zabal batean eta Istora ibaiak zeharkatzen duen haizpitartearen babespean dugu Orbiso hiribildua.

Kale nagusiak dira: Kale Nagusia bera, Erdiko Kalea eta Pilotalekuko kalea. Hiruak herriko plazan batzen dira, bertan San Andresen irudi bat dago.

Etxe gehienak XVI. mendekoak dira. Aurrealdea,n erdi-puntuko arkuko ateak, leiho gotikoak, armarriak eta armarri txikiak dituzte; adibidez, ondoko familienak: Ochoa de Alda, Arróniz, Joan Fernández de Gaceo, García Gastones.

Udaletxea eta anbulatorioa eraikin berri batean daude. Gizarte etxearen ondoan, pilotalekua – pareta bakarrekoa- haur parkea, bolatokia eta erretegia daude.

Kale nagusiaren mutur batean San Andrésen ohorezko parrokia-eliza dago, eta beste muturrean Kristo Santuaren guruztokia.

Hiru zubik zeharkatzen dituzte Istora ibaiko eta Rosaria erreketako urak. Herriaren kanpoaldean jolastokia duen Santa Luziaren ermita dugu. Herritik Istora haizpitartera doan bidea hartu dezakegu.

Gehiago jakin

Credit by Ayuntamiento de Campezo

Beste gune interesgarri batzuk

Gehiago jakin
Ignaziotar bidea
1522 urte hartan Loiolako Ignaziok, artean zalduna, bere Loiolako etxetik Manresa hirira egin zuen erromesaldia berregitera dator.
Antoñana
Historiaurretik, Antoñana hiribilduan abereak hezten zituzten zenbait nomada bizi ziren.
Orbiso
Herriaren kokalekua zein den kontuan izanda Nafarroa eta Arabaren arteko pasabidea izan da betidanik, bereziki erabiltzen zuten Nafarroatik Lautadara eta itsasoaldera joaten ziren bidaiariek. Horrela izan zen Erromatar garaian, eta baita Erdi Aroan ere, XVI. eta XIX. mende bitartean izan zuen oparotasun handiagoko goreneko unea.
Izki Parke Naturala
Izki 1.998an izendatu zuten Parke Natural. Bere 9.143 hektareetan paisaia desberdin ugari biltzen ditu eta Euskal Autonomia Erkidegoko parkeetan hirugarrena da, handitasunean.
Bujanda
Antzin-antzinako herria dugu. 1071. urtean, zenbait agiritan agertzen zen Buszanda izenarekin, eta Buxanda 1742. urteko “Cuaderno de Ordenanzas de Alava”-n.
Oteo
Oteo hiribildua igarotzeko leku moduan sortu zuten, Harana eta Kanpezu artean mugitzen ziren pertsonak eta merkantziak kontrolatzeko, nahiz eta Historiaurreko aztarnak diren: Arratiandi haitzuloan, Atauri eta Oteo artean, Eneolitiko aztarnak eta gizaki hezurren sedimentuak aurkitu dira.